مقدمه: پژوهش حاضر به بررسی میزان درک استعاره های متداول (آشنا) و استعاره های نوپدید (ناآشنا) با دو محتوای هیجانی و غیرهیجانی در میان نمونه ای از کودکان فارسی زبان عادی و سالم 4 تا 12 سال می پردازد. روش کار: پژوهش حاضر، در زمینه میزان توانایی درک استعاره های مفهومی در سنین مختلف کودکی (به ویژه در کودکان پیش دبستانی و دبستانی) طراحی شد. شرکت کنندگان، 113 کودک فارسی زبان سالم از سنین 4 تا 12 سال بدون هیچ گونه اختلال زبانی، شنوایی و ذهنی، شرکت کرده و همه آنها راست دست بودند. شرکت کنندگان، از طریق پاسخ به پرسشنامه های شامل سوال های چندگزینه ای (32 سوال) و سوال های تشریحی (8 سوال) در چهار گروه استعاره های متداول هیجانی، استعاره های متداول غیرهیجانی، استعاره های نوپدید هیجانی و استعاره های نوپدید غیرهیجانی در یک جلسه مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان دادند که کودکان فارسی زبان از سنین 4 سالگی (و یا حتی قبل از آن)، درک مفاهیم انتزاعی و استعاره های مفهومی را آغاز می کنند. همچنین، کودکان با سنین بالاتر، بیان های استعاره ای پیچیده تر را بهتر و بیشتر از کودکان با سنین پایین تر درک کردند. نتایج تجربی نشان دادند که بر اساس آزمون های طراحی شده این پژوهش، تفاوت قابل توجهی در درک انواع استعاره های متداول هیجانی، متداول غیرهیجانی، نوپدید هیجانی و نوپدید غیرهیجانی در میان کودکان 4 تا 12 سال فارسی زبان وجود ندارد. نتیجه گیری: بنابر نتایج این پژوهش، توانایی درک استعاره در کودکان، روند رشدی دارد و با افزایش سن کودک، میزان توانایی درک استعاره هم در آنها افزایش یافته و همچنین در درک کودکان فارسی زبان در استعاره های دارای بار هیجانی و بدون بار هیجانی در دو نوع متداول و نوپدید تفاوت قابل توجهی وجود ندارد.

عصرِ حاضر، عصرِ سیطرۀ علم بر باور های بشری است. نیاز انسان به شناختِ ماهیتِ خود و جهان اطرافش او را به سوی باور پدیده ها براساسِ مستندات و شواهد عینی سوق داده است. همین امر سبب گردیده که امروزه علومِ شناختی به حوزۀ مورد علاقه بسیاری از دانش پژوهان مبدل گردد. یکی از حوزه های اصلی علوم شناختی، زبان شناسی شناختی است که بر پایۀ مطالعۀ زبان بنا نهاده شده است. از آن جا که، زبان را می توان ابزاری برای بازنمایی ذهن برشمرد؛ از این رو، زبان شناسی شناختی از مطالعۀ ساختار ظاهری زبان فراتر رفته و به بررسی عملیاتِ بنیادی بسیار پیچیده ای می پردازد که در تکوین دستور زبان، مفهوم سازی، سخن گفتن و تفکر نقش عمده ای را ایفا می کنند. رویکردِ نظری این حوزه بر پایه مشاهدات تجربی و آزمایش های علمیِ روان شناسی و علوم اعصاب بنا نهاده شده و هدف آن فهم چگونگی بازنماییِ اطلاعات زبانی در ذهن، واکاوی فرآیند یادگیری زبان و سازوکار درک و استفاده از آن است. در دهه های اخیر، واکاوی و توضیح فرآیندهای درک استعاره، مورد توجه بسیاری از زبان شناسان قرار گرفته است. یکی از چالش های اصلی در این راستا، یافتن راهکاری است که بتواند فرآیندهای درگیر در درک انواع مختلف استعاره را توضیح دهد. در این پژوهش، با توجه به سازوکار درک زبان در مغز، به بررسی دو گروه متفاوتِ استعاره های متعارف و استعاره های نا متعارف پرداختیم. این پژوهش توصیفی -تحلیلی بوده و با استناد به مقالات، کتب و تحقیقاتِ صورت گرفته در زمینۀ ارتباط مغز با فرآیند درک استعاره صورت گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق گویای آن است که درک استعاره های متعارف، سبب بروز فعالیت در شکنج میانی گیجگاهی چپ، بخش دوکی شکل راست و شکنج پیشانی تحتانی می شود. در حالی که، بخش دوکی شکل سمت راست، با ادغام اطلاعات بصری و معنایی مرتبط است. از سویی دیگر، استعاره های نامتعارف (بدیع)، به صورت مداوم، شکنچ دوکی شکل چپ و پیش مخروطی (بره کونئوس) سمت راست را فعال می کنند.

بصفتها أداة لتصور ما هو مجرد، تحظى,الاستعارة بأهمیة خاصة بین اللغویین. بعد بحوث اللغویین المعرفیین، أصبح دور الاستعارة فی الکلام الیومی أکثر بروزًا بشکل تدریجی. وتعتبر دراسة الاستعارة الیوم فی مختلف مجالات اللغة مهمة للغایة ولا شک أن الشعور هو أحد أهم هذه المجالات. یبدو أنه من غیر المحتمل التحدث عن المشاعر دون استخدام المجاز أو الاستعارة. لا یمکن للمرء أن یتحدث عن الشعور الداخلی دون رسم مخطط استعاری وتطبیق جزء من عالم المنشأ على,عالم المقصد، وهو الشعور. فی الواقع، فإن خصائص عالم المنشأ وعالم المقصد مترابطة للغایة بحیث یمکن توسیع الاستعارة أو الاحتفاظ بمنطقها الداخلی. فکر فی استعارة "الحیاة رحلة". أحد الموضوعات المثیرة للاهتمام فی دراسة استعارة المشاعر هو تحدید عوالم المنشأ التی یفکر فیها المتحدثون بکل لغة فی التعبیر عن مشاعرهم وما هی أکثرها شیوعًا. أحد هذه المشاعر هو الشعور بالحزن، وفی هذا المقال نعتزم فحص ومقارنة عالم الشعور بالحزن فی اللغة الفارسیة والإنجلیزیة بناءً على,نظریة زلتان کوتشش.

اهداف اصلی در سبک شناسی، کشف وجوه فردیت، شباهت ها و تمایز های سبکی در آثار مختلف است؛ اما آیا با سبک شناسی شناختی هم می توان به این اهداف دست یافت؟ پژوهش حاضر به دو شیوه استدلال منطقی و بررسی شواهد شعری نشان می دهد که سبک شناسی شناختی به کار کشف وجوه ممیزه و سبک ساز ادبی نمی آید. در قلمروی سبک شناسی این رویکرد را می توان برای کشف سبک عمومی، سبک دوره یا گفتمانی رایج به کار گرفت. بدین منظور، نخست با ارایه تعاریفی، نشان داده شده است که مبنای مطالعات سبکی، کشف فردیت و تمایز های سبکی است. سپس به تعریف سبک شناسی شناختی، به عنوان شاخه ای از سبک شناسی پرداخته شده است. در بخش بعدی مقاله، به مدد استدلال مشخص شد که آثار ادبی زمانی به طور عمومی پذیرفته می شوند که در دایره فرهنگ عمومی، محل پیدایش استعاره های تکرار شونده فرهنگی، جای بگیرند. پس از آن برای اثبات عملی مدعای پژوهش، آثاری از شاعران سردمدار جریان های مختلف شعر پسا نیمایی و شعر کلاسیک فارسی بررسی شد. نتایج نشان دادند که نظام شناختی نمود یافته در آثار این شاعران از جهات عدیده مشابه یکدیگر است. در نهایت چنین نتیجه گرفته شد که سبک شناسی شناختی، نمی تواند حوزه پژوهشی قابل اتکا برای کشف فردیت شناختی قلمداد شود.

بیان مسئله: رابطۀ زبان با ذهن و اینکه زبان انعکاس دهندۀ ذهن است، از موضوعات مهم مطالعات زبان شناسی شناختی است؛ «استعارۀ مفهومی» که خود از نتایج دانش زبان شناسی شناختی است، به این موضوع می پردازد. این نوع استعاره در زندگی روزمرۀ مردم، جاری است و به کمک آن، مفاهیم انتزاعی، عینی و ملموس می شود. در استعارۀ مفهومی، حوزۀ مفهومی مقصد که انتزاعی و مجرّد است با کمک تجربیات روزمره و به تأثیر از فرهنگ در حوزۀ مبدأ به صورت عینی تبیبن می شود. «استعارۀ جهتی» که یکی از گونه های استعارۀ مفهومی است، با استفاده از جهت های مکانی (بالا، پایین، درون، برون، پیش، پس، سطح، عمق و...) بعضی از مفاهیم انتزاعی را مکانمند و فهم پذیرتر می کند. تجربیات عرفانی، اغلب مسائل انتزاعی است و عارف با کمک زبان، آن را برای مخاطبان خود درک پذیرتر می کند. روش: در این پژوهش، استعاره های مفهومیِ مثنوی معنوی با تکیه بر استعاره های جهتی، با تمرکز بر دفتر اول مثنوی معنوی بررسی و تحلیل می شود. یافته ها و نتایج: مولانا در دفتر اول مثنوی با کمک گرفتن از جهت های مکانی، برخی از مفاهیم انتزاعی را به صورت عینی مفهوم سازی کرده است؛ ازجمله اینکه مقام معنوی در جایگاه بالا قرار دارد و اینکه تأثیر موسیقی، سخنان اولیا و تأثیرپذیری از این سخنان باعث رشد و حرکت رو به سمت بالا (تعالی) می شود و نیز شادی و آزادی، حرکتی به سمت بالا دارد؛ بنابراین مسائل مثبت و ایدئال، جهتی رو به بالا دارند. غرور و سرمستی از مسائل منفی است که آنها نیز به بالا گرایش دارند. درمقابل، ناشکری، خواری و حقارت که مسائل منفی است، به جهت پایین گرایش دارند. تواضع و فروتنی که از ویژگی های مثبت اخلاقی است، برخلاف ویژگی های استعارۀ مفهومی، به سمت پایین می روند. درون، بیرون، پس، پیش، عمق و سطح نیز از جهت های مکانی است که دردفتر اولِ مثنوی به صورت استعارۀ مفهومی به کار رفته است و در این مقاله بررسی، دسته بندی و تحلیل می شود.

در زمینه شناخت و مدیریت سازمان نظریه های متفاوتی وجود دارند که هر یک را می توان یک زاویه دید خاص به سازمان برشمرد. شاید بتوان ادعا کرد هر نظریه، استعاره یی از سازمان را به عنوان « پیش فرض » در ذهن دارد که با توجه به آن، از روش خود دفاع می کند. در نوشتار حاضر ضمن تشریح استعاره های مهم در زمینه خوانش و فهم سازمان ها، نسبت به عملیاتی کردن نحوه این خوانش یا توصیف از طریق استعاره های مختلف تلاش شده است. به منظور بررسی سازمان و ارایه راه حل های اصلاحی، لازم است مراحل مختلفی همچون « خوانش اولیه » (آشنایی با سازمان)، « بررسی سازمان از دید هر استعاره »، « ارزیابی استعاره ها و تعیین استعاره اصلی و استعاره های کمکی » و « جمع بندی و تعیین جایگاه سازمان » طی شود. نوشتار حاضر که عموما بر بررسی سازمان از دید هر استعاره تمرکز دارد، ایجاد روشی برای ارزیابی سازمان از دید هر یک از استعاره ها را هدف گرفته است. به تعبیر دیگر، هدف سنجش میزان نزدیکی سازمان با هر یک از استعاره ها است. علی رغم بحث های مفصلی که در ادبیات مدیریت در خصوص این استعاره ها صورت گرفته، کم تر شاخص هایی برای اندازه گیری و شناخت وضعیت سازمان در مطابقت با هر کدام از استعاره ها ارایه شده است. آن میزان از شاخص هایی که در مقالات مختلف ارایه شده اند نیز چنان نامنظم و پراکنده بوده که استفاده از آنها را مشکل می کند. تحقیق حاضر قصد دارد تا با بررسی هر استعاره، مجموعه یی مدون، به عنوان مقدمه یی نسبتا کامل و جامع از شاخص ها، برای ارزیابی سازمان از زاویه آن استعاره ارایه کند. برای این منظور پس از مرور ادبیات، سوالات مرتبط با سه استعاره استخراج شده است. پس از طبقه بندی سوالات استخراج شده، نهایتا ضمن جمع بندی هر کدام از موضوعات، یک مجموعه پرسش نامه برای بررسی هر استعاره پیشنهاد شده است. به منظور ارزیابی پرسش نامه ها، سازمان هایی مشخص و انتخاب شده اند که به صورت موردی از طریق استعاره ها تحت بررسی قرار گرفتند. بررسی انجام شده به اصلاح پرسش نامه انجامید.

زبان شناسی شناختی، رویکردی است که به زبان به عنوان وسیله ای برای کشف ساختار نظام شناختی انسان می نگرد. این رویکرد که در سه دهه اخیر در زبان شناسی مورد توجه روزافزون قرار گرفته است، زبان را نمودی از نظام تصویری ذهن می داند. زبان شناسان شناختی معتقدند استعاره پدیده ای شناختی است و آنچه در زبان ظاهر می شود تنها نمود این پدیده شناختی است. از نظر زبان شناسان شناختی، استعاره به هرگونه فهم و بیان تصورات انتزاعی در قالب تصورات مملوس تر اطلاق می شود. در این مقاله سعی شده است تا شناخت مختصری از زبان شناسی شناختی و نقش مهم استعاره در این رویکرد به دست آید.

قلندریه یکی از فرقه های مهم در عرفان و تصوف اسلامی است که بسیاری از ابعاد نظری، اجتماعی و سلوکی آن، به دلیل تنوع شکل زندگی قلندران و وجود زمینه های مثبت و منفی و تناقض های آشکار و پنهانی که در این فرقه و اشعارشان وجود دارد، همچنان ناشناخته باقی مانده است. در این پژوهش، به روش اسنادی و با بهره گیری از نظریۀ استعارۀ مفهومی، جنبه هایی از مفاهیم انتزاعی و چندپهلوی فرقۀ قلندریه که در ادب فارسی بازتاب یافته است، بررسی شده است. با تطابق و نگاشتِ حوزه های مبدأ و مقصدِ سه انگارۀ «قلندر آزاد است»، «قلندر مبارز است» و «قلندریه به­مثابه یک نظام اجتماعی و سرّی» این نتایج حاصل شد که قلندران هرچند خود را از بند هر نوع تعلقی آزاد می دانند، عملاً در بند و اسیر آداب و رسومی هستند که خود پایه گذار آن بوده اند. این گروه غالباً با مبارزۀ فرهنگی و سلبی و گاه مبارزۀ مسلحانه، در تلاش بوده اند که در جامعۀ ریازدۀ عصر خود تغییر ایجاد کنند. قلندریه دارای یک نظام فرهنگی پیچیده، تودرتو، باز و دارای قوانین و مراکز تجمع و اهداف و نشانه های خاص خود بوده است. قلندریه که گروهی آن را وجه افراطی ملامتیه دانسته اند، همواره در ادبیات فارسی دارای دو چهرۀ مثبت و منفی بوده است. استعارۀ مفهومی با ایجاد نگاشت بین مفاهیم انتزاعی با امور مادی و تجربه های ملموس، می تواند ابزاری مناسب برای درک برخی از جنبه های ناشناختۀ این فرقه به حساب آید.